WET DBA
Wat is schijnzelfstandigheid?
De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) is sinds 2016 van kracht en bepaalt of iemand die een opdracht uitvoert, dit doet als zelfstandige, werknemer in loondienst of als uitzendkracht. Schijnzelfstandigheid treedt op wanneer een zzp’er niet voldoet aan de voorwaarden en feitelijk functioneert als werknemer. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als je één opdrachtgever hebt die je dagelijkse werkzaamheden aanstuurt, of als je afhankelijk bent van hun middelen.
Hoewel de Wet DBA al enkele jaren geldt, werd de handhaving steeds uitgesteld vanwege kritiek en onduidelijkheden. Vanaf 1 januari 2025 zal de Belastingdienst hier echter strenger op controleren. Dit betekent dat zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers goed moeten nagaan of er sprake is van een zelfstandige arbeidsrelatie.
UPDATE: NIEUWE ZELFSTANDIGENWET IN DE MAAK
Een groep Kamerleden van VVD, D66, CDA en SGP werkt aan een nieuwe wet die de Wet DBA mogelijk gaat vervangen: de Zelfstandigenwet. Deze wet moet meer duidelijkheid geven over wanneer iemand écht als zelfstandige werkt. Centraal staan drie toetsen:
- De zelfstandigentoets, waarin gekeken wordt naar zaken als meerdere opdrachtgevers en investeren in eigen bedrijfsmiddelen.
- De werkrelatietoets, waarbij onder meer vrijheid in uitvoering en werktijd centraal staan.
- En het sectorale rechtsvermoeden voor sectoren met een hoger risico op schijnzelfstandigheid.
Daarnaast verankert de wet de positie van zelfstandigen in de wet, inclusief de verwachting dat zij voorzieningen treffen voor arbeidsongeschiktheid en pensioen met behoud van keuzevrijheid. De wet is nog in pre-consultatie, maar laat zien dat er politiek gewerkt wordt aan meer rechtszekerheid, betere bescherming én een gelijker speelveld voor ondernemers. Tot die tijd blijft de huidige Wet DBA van kracht.
Gevolgen en handhaving vanaf 2025
Vanaf 2025 loop je als opdrachtgever of zzp’er risico op een boete en naheffing als de Belastingdienst vaststelt dat er sprake is van een verkapt dienstverband. Voor opdrachtgevers betekent dit extra verantwoordelijkheid. Je moet kunnen aantonen dat je alles hebt gedaan om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Gelukkig geldt er een overgangsperiode van één jaar. In deze periode krijg je geen boete, mits je kunt laten zien dat je actief stappen onderneemt om de situatie aan te passen.
Wat kun je nu doen?
Voor zzp’ers en opdrachtgevers is het belangrijk om voor 2025 de arbeidsrelaties te evalueren en eventueel aan te passen. Een aantal concrete stappen die je kunt nemen:
– Maak duidelijke afspraken: Leg schriftelijk vast wat de werkzaamheden inhouden, en benadruk dat het gaat om een zelfstandige opdracht.
– Gebruik een modelovereenkomst: Op de website van de Belastingdienst vind je modelovereenkomsten die helpen om aan de eisen te voldoen.
– Controleer de praktijk: Werkt de zzp’er echt zelfstandig? Kan hij of zij eigen werktijden bepalen en meerdere opdrachtgevers aannemen?
– Raadpleeg een expert: Twijfel je over de arbeidsrelatie? Schakel een jurist of fiscalist in om problemen te voorkomen.
Waarom is deze verandering belangrijk?
De strengere handhaving is bedoeld om oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Werknemers in loondienst betalen meer belasting en hebben recht op sociale voorzieningen, zoals pensioenopbouw en een werkloosheidsuitkering. Schijnzelfstandigheid ondermijnt dit systeem, omdat het vaak leidt tot lagere lasten voor werkgevers en minder zekerheden voor de werknemer. Door hier strenger op toe te zien, wil de overheid de balans herstellen.
Conclusie
De Wet DBA zal vanaf 2025 strenger worden gehandhaafd, met grote gevolgen voor zzp’ers en opdrachtgevers. Zorg ervoor dat je arbeidsrelaties goed in kaart brengt en voldoet aan de regels om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Door nu al actie te ondernemen, voorkom je boetes en naheffingen en kun je met een gerust hart doorgaan met ondernemen.